تصاویر راویان خاموشی هستند که از ابتدای پیدایش بشر بر روی این کره خاکی به عنوان رسانه‌ای جدایی ناپذیر از تاریخ مورد استفاده بوده‌اند. تصویر رسانه‌ای خاموش و بی کلام است که میتواند به اندازه هزاران کلمه، مفاهیمی را به مخاطب خود انتقال دهد و به خاطر سهولت درک مفاهیم از طریق مشاهده تصاویر توسط مخاطب، این رسانه به عنوان یکی از پر استفاده‌ترین و اثر گذارترین رسانه‌های بوجود آمده در طول تاریخ بوده است.
یکی از خصوصیت‌های غریزی انسان‌ها، میل شدید به جاودانگی است. برای رفع این عطش، راه‌های گوناگونی وجود دارد که یکی از این راه‌ها ایجاد یادبودهایی با استفاده از فنون هنری مانند مجسمه سازی و نقاشی بوده و می‌باشد. با پیشرفت علم و کشف فنون مربوط به ثبت عکس بر روی صفحه‌ای حساس به نور و سپس چاپ آن بر روی کاغذ، دوران جدید از ثبت بصری آغاز شد که به خاطر سهولت بیشتر در مقایسه با روش‌هایی مانند نقاشی یا مجسمه سازی، به سرعت در میان جوامع رواج پیدا کرد و با گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی آسان‌تر و پیشرفته تر شد و همین امر موجب شد تا استفاده از این ابزار جدید و سریع، تبدیل به جزئی جدایی ناپذیر از فرهنگ انسان مدرن گردد و علاوه بر استفاده‌های شخصی، بطور جدی برای ثبت رویدادها نیز مورد استفاده قرار گیرد.
رویداد و رخداد در عکاسی کنسرت و عکاسی تئاتر
رویداد چیست؟
در لغت رویداد هر موقعیتی است که برای آن برنامه‌ریزی شده باشد، مانند یک نمایش تئاتر، کنسرت، مسابقه ورزشی یک نشست خبری و ……
بر اساس این تعریف رویداد دارای خصوصیاتی مشخص است؛ یکی رویداد تاریخ معینی دارد و زمان شروع و پایان آن نیز مشخص است. افراد شرکت کننده در یک رویداد و کلیت رفتار و دلیل حضور آنها نیز مشخص است.
رخداد چیست؟
رخداد در لغت به معنای رفتارها و وقایعی است که بدون هیچ برنامه ریزی، در لحظه روی می‌دهد. یک رخداد میتواند نتیجه رفتارهای فردی باشد و یا اینکه بر اثر وقوع اتفاقات غیر منتظره بروز دهد. برای مثال حرکات مجریان یک رویداد و یا رقصیدن مخاطبان در کنسرت یک رخداد است که هیچ برنامه‌ریزی در مورد آن انجام نشده است و در لحظه رخ می‌دهد. در رویدادهایی مانند کنسرت یا تئاتر، بخش عظیمی از رخداد‌ها توسط مجریان اصلی که بازیگران یا نوازندگان هستند روی می‌دهد و از این رو اهمیت ثبت لحظه‌ای این رخداد‌ها، اهمیت فراوانی پیدا می‌کند.
با این تعاریف به این نتیجه می‌رسیم که رخداد‌ها بخشی از یک رویداد هستند که توسط افراد شکل می‌گیرند.
اما شاید این سوال در ذهن شما مطرح شود که چرا ثبت رخدادهای جاری در یک رویداد که ممکن است بارها و بارها تکرار شود با اهمیت است؟
جواب سوال ساده است؛ جاودانگی! شاید شما بگویید که عکس‌ها و فیلم‌هایی که در چنین رویدادهایی ثبت می‌شوند مصارفی دیگری مانند: استفاده برای محتوای خبری، تبلیغاتی و …. را دارند، که صحیح است. اما همه این موارد و امور برای اطلاع رسانی و در یاد ماندن است. زیرا تمامی انسان‌ها میل به جاودانگی دارند.
هنر و خبر در ثبت عکس‌های رویداد کنسرت و تئاتر
در دوران ابتدایی ثبت عکس در رویدادها، به خصوص رویدادهای هنری مانند کنسرت و تئاتر، ثبت عکس برای اهداف از جمله: استفاده‌های خبری، تبلیغاتی، آرشیو سازی و ثبت یادگاری بود. این اهداف برای مدت طولانی اصلی‌ترین انگیزه‌ها برای ثبت عکس در رویداد های هنری مانند کنسرت و تئاتر بودند. اما به پیشرفت تکنولوژی و ورود فن‌آوری دیجیتال به عرصه عکاسی و پردازش عکس‌ها، دلیل دیگری نیز به این دلایل اضافه شد.
ثبت رویداد با نگاه هنری مسئله‌ای بود که در گذشته، به خاطر محدودیت‌های موجود در عرصه عکاسی مورد توجه عده‌ای بسیار اندک بود؛ اما تکنولوژی همه چیز را تغییر داد و موجب خلق آثار هنری جذاب و قابل توجه توسط عکاسان کنسرت و تئاتر شد و نکته جالب این است که پایه این آثار، نمایش‌های تئاتر و یا کنسرت‌های موسیقی بوده است.
عکاسی از رویداد
چه چیز موجب می‌شود که عکاسی از یک رویداد متفاوت از دیگر شاخه‌های عکاسی باشد؟
اولین مسئله غیر قابل پیش بینی بودن آنچه در جریان است می‌باشد. این موضوع در برخورد با اشخاص بسیار پر رنگ‌تر می‌شود. به این خاطر که مهم نیست یک رویداد تئاتر و یا کنسرت چند با برگزار شود؛ چون در هر اجرا حالات و رفتاری جدید رخ می‌دهد و همین موضوع باعث ارزشمند شن هر لحظه از برگزاری رویداد می‌گردد.
مسئله دوم عدم کنترل عکاس بر روی مسائلی مانند نورپردازی و رفتارها و بسیاری از جزئیات دیگر در مورد مجریان و محیط است که موجب می‌وند عکاس، نیاز به سرعت عمل در تصمیم گیری و انتخاب داشته باشد.
نگرش‌های عکاسی از رویدادهای زنده
با نگاهی به تجربیات به دست آمده در طول کار و صحبت با اساتید ارجمند عکاسی، به نظر من می‌توان عکاسی از رویدادهای زنده را به سه قسم تقسیم کرد.
عکاسی برای رویداد
عکاسی با این رویکرد دنباله همان عکاسی ازرویداد در گذشته است. برگذار کننده‌های رویداد، به دلیل میرا بودن لحظه‌های جاری، عکاس یا عکاسانی را استخدام می‌کنند که از مراحل مختلف خلق یک رویداد از جمله تمرین‌ها، پشت صحنه و اجرای اصلی، عکاسی و مستندسازی کند. این تصاویر هم به عنوان یادگار برای اعضای گروه خواهد ماند و هم جنبه آرشیوی و تاریخی پیدا می‌کنند. از سوی دیگر از این عکس‌ها برای مصارف خبری و ساخت محتواهای گرافیکی و بصری نیز استفاده خواهند شد.
عکاسی از رویداد
به نظر من این رویکرد فقط جنبه خبری دارد. بعد از اینکه گروه برگذار کننده رویداد مراحل اولیه تولید و تمرین‌های لازم را به اتمام رساند و به روی صحنه رفتند، خبرنگاران عکاس در شب یا شب‌های معین از اجرا، رخدادهای جاری در رویداد مورد نظر را عکاسی می‌کنند و در نشریات و سایت‌های گوناگون انتشار می‌دهند. یک نکته جالب در مورد این رویکرد از عکاسی، حضور معمول عکاسان مبتدی و تازه کار است که معمولاً با هدف تمرین برای افزایش تسلط و تجربه در عکاسی رویدادی صورت می‌گیرد.
عکاسی در رویداد
در این رویکرد نگاه هنری و تجربی عکاسی رویدادی – بخصوص در عکاسی تئاتر – بسیار غالب است و عکاس باید علاوه بر دانش عکاسی، نسبت به ماهیت موضوع رویداد پیش رو اطلاعات کافی داشته باشد و مهم‌تر از هر چیز دیگری، علاقه‌مندی به موضوع رویداد بسیار پر اهمیت است. برخی از اساتید معتقد بودند که این رویکرد از عکاسی رویدادها مختص عکاسی رویداد در ایران است، اما با نگاهی به فعالیت عکاسان فعال در این شاخه از عکاسی در سرتاسر جهان، با جرأت می‌توان گفت که این رویکرد از عکاسی رویدادها، در کشورهای دیگر نیز در حال انجام است.
در این رویکرد از عکاسی رویدادها، تنها ثبت رخدادهای جاری در قابی منظم و صحیح که گویای آچه در جریان است کافی نیست. بلکه علاوه بر قاب و نور صحیح، باید به نکاتی مانند حالات بدن و صورت مجریان، حرکت نورهای متحرک و مواردی دیگر که بسته به نوع رویداد متغیر است توجه نمود.
جمع بندی:
مانند دیگر شاخه‌های عکاسی، عکاسی رویداد نیز دارای فراز و نشیب‌های خاص به خود است و با توجه به خصوصیاتی که در آن وجود دارد، ممکن است برای تمامی افراد شاخه مناسبی نباشد. من در این مقاله کوتاه سعی کردم تا آنچه جمع بندی از آنچه تا به امروز با آن مواجه بودم را انتقال دهم و امیدوارم که شما با مطالعه این متن کوتاه، نسبت به این شاخه از عکاسی نگاهی بازتر داشته باشید.
